فکر کنید
الف) افزون بر اندازه ذرههای تشکیل دهنده زمین، پوشش گیاهی و شیب زمین نیز در نفوذ آب به درون زمین تأثیر دارد؛ چگونه؟
ب) زمینهایی که مقدار نفوذپذیری خاک آنها زیاد است، برای کشاورزی مناسب نیستند؛ چرا؟
پاسخ و توضیح فکر کنید صفحه 58 علوم هفتم
نفوذ آب به زمین یک فرآیند پیچیده است که به خواص خاک و شرایط محیطی بستگی دارد. این فرآیند است که ذخایر آب زیرزمینی را تغذیه میکند. 🌳
---
### الف) تأثیر پوشش گیاهی و شیب بر نفوذ آب
| عامل | نحوه تأثیر بر نفوذ آب |
| :--- | :--- |
| **پوشش گیاهی** | **نفوذ را افزایش میدهد.** ⬆️ ریشه گیاهان بافت خاک را سست کرده و در آن کانالهایی ایجاد میکنند که آب میتواند از طریق آنها به عمق نفوذ کند. همچنین پوشش گیاهی از برخورد مستقیم قطرات باران با خاک جلوگیری کرده و مانع فرسایش سطحی میشود، در نتیجه فرصت بیشتری برای نفوذ آب فراهم میکند. |
| **شیب زمین** | **نفوذ را کاهش میدهد.** ⬇️ در مناطق شیبدار، نیروی گرانش باعث میشود آب بهسرعت از سطح زمین فرار کند (جریان سطحی) و فرصت کمتری برای نفوذ به درون زمین باقی میماند. هرچه شیب کمتر باشد، نفوذ آب بیشتر است. |
---
### ب) نفوذپذیری بالا و کشاورزی
**پاسخ:** زمینهایی با نفوذپذیری خاک **بسیار زیاد** (مثل خاکهای شنی یا ماسهای) برای کشاورزی مناسب نیستند، زیرا:
1. **عدم نگهداری آب:** آب بهسرعت به عمق زمین نفوذ میکند و از ناحیه ریشههای گیاه عبور میکند. در نتیجه، خاک به سرعت **خشک** میشود و گیاهان دچار تنش آبی میشوند و باید مرتباً آبیاری شوند.
2. **شستشوی مواد مغذی:** با عبور سریع آب، مواد مغذی و معدنی لازم برای رشد گیاهان (مانند نیترات و فسفات) نیز شسته شده و به عمق زمین یا آبهای زیرزمینی منتقل میشوند. این پدیده به **آبشویی** معروف است و خاک را **فقیر** میکند.
**نتیجه:** بهترین خاک برای کشاورزی باید دارای **نفوذپذیری متوسط** (ترکیب مناسبی از رس و ماسه) باشد تا هم آب کافی به ریشه برسد و هم آب اضافی در آن جمع نشود.
ا
1403/09/25
خوب بود